ÇEKİM ÖLÇEKLERİ
Ekranda izlediğimiz görüntünün büyüklüğü, çekimi yapılan nesnenin büyüklüğünün bütün ekran ile olan ilişkisine bağlıdır ve bu oran ekranda izlediğimiz görüntünün çekim ölçeğini belirler. Ekranda görülen nesnenin büyüklüğü ise o nesnenin kameraya olan uzaklığı ve çekimde kullanılan kameranın sahip olduğu objektifin odak uzaklığına bağlı olarak değişir.
Çekim ölçekleri seyirciyi etkilemede ve mesaj iletiminde oldukça etkilidir.Çoğu yönetmen ve kameramanlar çalışmalarında sadece “genel çekim, boy çekim, yakın çekim” gibi terimlerle hareket ederler. Oysa birçok çalışmada bu terimler yetersiz kalır.Çekim ölçeği denilince, kare içindeki nesnenin kareye orantılı olarak büyüklüğü anlaşılmalıdır.
Örnekle açıklarsak: Neredeyiz? Bir bankada (çok uzak çekim). Kimi görebiliyoruz? Bankanın önünde uzun boylu, iyi giyimli bir kadını (Boy çekim ya da diz çekim). Ne yapıyor? Çantasından bir tabanca çıkarıyor (Göğüs çekim). Hareket başlamıştır.
Bunun tam tersi bir sıralama da yapılabilir. Önce ayrıntı gösterilir, sonra kişi ve daha
sonra çevrenin geneli. Bu sıralama seyircilerin daha çok meraklanmalarına yol açar. Çünkü
her çekimle verilen bilgi sınırlıdır. İzleyici kafasında uyanan soruların yanıtlarını bulabilmek
için bir sonraki çekimi beklemek zorundadır. Fakat er ya da geç, büyük olasılıkla birçok kez
olayın geçtiği yerin gösterilmesi, saptanması gerekecektir.
Yaptığımız sınıflandırmaya göre çekim ölçeklerini ve ne tür etkiler yarattıklarını daha ayrıntılı inceleyelim.
Uzak Çekim
Bir uzak çekim geniş bir alanı büyük bir mesafeden görüntüler.Seyircilerin ortamın ya da olayın büyüklüğü ile etkilenmesi gerektiğinde bu çekim kullanılabilir.Bu tür çekimler ortamın coğrafyasını betimler.Geniş açı kullanılarak yapılan bir çekim uzak çekimlere daha uyumludur.
 |
| uzak çekim |
Çok uzak çekimler, yüksek bir noktadan yapıldığında çok iyi sonuç verir. Bir binanın çatısı, bir tepe ya da bir uçak bu tür çekim için uygundur.
.jpg) |
| çok uzak çekim |
Genel çekim, çekilen sahnenin tüm alanını içine alan bir çekim ölçeğidir. Yer, kişiler ve sahne içindeki diğer nesneler seyirciye tanıtılmak için uzak çekimde gösterilirler. Genel çekim bir sokak, bir oda ya da olayın geçtiği herhangi bir ortamı kapsamalıdır ve sahnedeki tüm öğelerin seyirciye tanıtılması işlevini yerine getirmektedir. Bu sayede seyirci sahnede bulunan oyuncuları, oyuncuların eylemlerini ve sahnedeki konumlarını algılayabilecektir. Genel çekim, oyuncuların giriş ve çıkışları, hareketlerinin yönü, ortam içinde oyuncuların bulundukları yerlerin seyirciler tarafından tam ve kesintisiz olarak algılanması için ideal bir çekim ölçeğidir. Ayrıca genel çekim,yakın çekim ölçeğine bir geçiş ölçeği niteliği de taşımaktadır.
 |
| genel çekim |
Diz Çekim (Amerikan Çekim)
3/4 çekim ölçeği veya amerikan plan da denir. Dizin hemen altından veya üstünden baş boşluğuna kadar olan çerçevedir. Zemini veya ayakkabıları görmemek, boy planın fazla büyük olması, çerçevenin sağ veya solundan istenmeyen fazla bilgilerin girmemesi için diz plan kullanılır.İnsan vücudunun dizden yukarısının yer aldığı üstte uygun bir baş boşluğunun bırakıldığı çerçevedir.
 |
| diz (amerikan) çekim |
Vücudun hemen yarısına geldiği ve İngilizcesi medium shot olarak telaffuz edildiği için “Yarım Çekim”de denmektedir. Kemer tokasının hemen üstünden başlayarak yukarısının gösterildiği çekimdir. Oyuncu bu çekimle seyirciye daha da yakınlaşır. İkili çekimlerde sık sık kullanılır.
 |
| bel çekim |
Omuz Çekim (Büst Çekim)
Kolların vücutla birleştiği noktadan, koltuk altından baş boşluğuna kadar insan vücudunun omuzları ve başının yer aldığı bir ölçek. Oyuncu ile seyirci artık karşı karşıyadır ve birbirlerine konuşmaktadır. Yoğun duyguyu yansıtmak için bel, diz ve boy plandan daha etkilidir. İnsanın yüzündeki ve gözlerindeki ifade daha belirgin hale gelir. Baş plan yerine daha tercih edilebilir bir plandır. Açı-karşıaçı anlatımlarda göğüs plan ile birlikte en çok kullanılan çekim ölçeğidir. Objenin duyguları seyirciye gösterilir ancak amaç bu olmadığı için duygu yoğunluğu azdır. Objenin çevreyle ilişkisi omuz planda verilmez. Konuşmaya konsantrasyon sağlanması yönünden oldukça avantajlıdır
 |
| omuz çekim |
Yüz Çekim / Yakın Çekim
Yakın çekimde bir başın çekimi yalnızca başı görüntü içine alır. Yüz çekiminde dudakların hemen altından, gözlerin üzerine kadar olan bölüm görüntülenmektedir. Bu planda çeneden kesme yapılmaz. Zorunlu hâllerde saçlardan veya başın üst tarafından kesilebilir. Bir filmin dramatik gelişme sürecinde, mimiklerin çok ön plana çıktığı durumlarda tercih edilir.Karakterin ruhsal yapısının ‘mikroskobu’ diyebileceğimiz bu tür ölçeklerle psikolojik durum anlatılmıştır.
 |
| yüz çekim |
Ayrıntı Çekim (Detay Çekim)
Herhangi birşeyin konu ile ilgili bütünün yalnızca bir parçasının amacına uygun olarak tüm çerçeveyi doldurduğu çekimdir. Ağız, dudak, kan, leke, eldiven, eller, ayaklar, dövme, ben, yara izi, dişler, göz, silah, bomba, saat gibi şeylerin tamamı yakın çekime örnek gösterilebilir. Burada dikkat edilmesi gereken tek şey yakın çekimin gerçekten kullanılıp kullanılmaması gerektiğidir. Gömlek giyen birisinin kol düğmelerini takarken yakın çekimi, çayı karıştırırken yapılan makro yakın çekimler yanlış kullanılabilirliği açısından içlerinde en hassas olanlarıdır. Çekimin yakın çekim gerektirip gerektirmediği sebepleri üzerinde durularak kayıta alınmalıdır. Ayrı bir özen gösterdiği için genelde film tamamlandıktan sonra ayrıntı çekimler yapılır. Ancak eşyaların konumlarının bozulmaması için ayrıntı çekimleri bazen çekim esnasında yapılır.
 |
| ayrıntı çekim |
Bunları Biliyor musunuz?
- Çekim ölçeklerine, en çok çizgifilm ve anime filmlerde uyulmaktadır.
- ABD’nin yaptığı bir araştırma gözler önüne seriyor ki geçen yıllar çekim sürelerini gitgide kısaltmaktadır. Bu çekim ölçeklerinden daha fazla yararlanmak ve daha çok çekim ölçeği kullanmak anlamına geliyor. Bir filmde geçen çekim sayısının filmin süresine bölünerek elde edilen rakam bize filmin ortalama çekim süresini vermektedir. Hollywood yapımı The Mist filmi 117 dakika süreli ve toplamda 1292 çekimden oluşmaktadır. Ortalama çekim süresi 5.4 saniyedir.
KAYNAKÇA
HAZIRLAYAN
TUĞÇE TEKGÜL
Teşekkürler.
YanıtlaSilBu yorum yazar tarafından silindi.
YanıtlaSilfaydalı. teşekkürler
YanıtlaSil