RADYO - TELEVİZYON

ÇEKİM SÜRECİ

Sinema Filmi Çekim Süreci

Çekim Öncesi Hazırlık Araştırma

Seçimi - Bilgi ve Düşüncenin Görüntüye Dönüştürülmesi
Konu Belgesel Sinemada Araştırma
Ham malzeme Çeşitleri ve Özellikleri
Konuyla ilgili kaynak taraması, araştırma
Görsel – İşitsel arşivin araştırılması
Karakter Belirleme
Çekim Mekânlarının Belirlenmesi
Belgesel Sinemada Ekip, Görev dağılımı
Ekipmanın belirlenmesi

Tasarım ve Uygulamada Senaryonun İşlevi

Bilgi Araştırması
Öntasarım
Synopsis
Mekan Araştırması, Görüntülerin Saptanması ve İlk Çekimler
Tasarım
Film Öyküsü (Tretman)
Çekim Senaryosu
Uygulama ve Tamamlayıcı Çekimler
Kurgu'da Senaryonun İşlevi

Proje Belirleme Aşaması

Filme çekilecek konunun belirlenmesi
Seçilen konu üzerinde çalışma planının yapılması
Konuyla ilgili kaynak araştırması ve mekân tespitlerinin yapılması
Belgesel sinemada metin kullanımı ( dış anlatım ) ve gerekli ise bu film için metin hazırlanması
Görev dağılımı

Proje Çekim Aşaması

Kamera Teknik Bilgisi
Kamerada çekim ölçek ve açılarının belirlenmesi
Monitöre bağlı bir kamerayla örnekleme
Işık
Ses
Çekim Aşaması ve Devamlılıklar
Uygulamalar

Çekim Sonrası

Sinema da kurgunun işlevi ve önemi
Non-lineer kurgu sistemi nedir?
Çekilen görüntülerin ve metnin bilgisayara yüklenmesi
Filmin Kurgulanması
Gerekiyorsa, eksik çekimlerin tespit edilip tamamlanması
Kurgunun tamamlanarak filmin gösterime hazırlanması

( Kaynakça ; bsb_atolye )

Çekim Esnasında Dikkat Edilecekler

1- Baş boşluğu ve bakış boşluğunu unutmayın.

2- Kişileri profilden çekmek estetik algılamayı zorlar, üç çeyrek denilen duruşla yerleştirmeyi tercih edin. Derinliksiz yerleştirmelerden kaçın.

3- Objenizi fona yapıştırmamaya çalışın.

4- Kadraj ölçeğiniz anlatmak istediğinizle bağlantılı olmalı… (yüzde ifade varsa genelde kalmanız hatadır mesela…)

5- Kamera hareketi olan planlarda, planın başına ve sonuna en az üç saniye kadar fiks koymalısınız. Yani kamera önce en az üç sn. durağan, sonra hareket, bitişte gene durağan…

6- Devamlılığı olan planlarda kadrajın sağından çıkılırsa, takip eden planda solundan girilir.

7- Birbirine bakan ya da birbirini takip eden insanlarda planlara keserken bakış yönünü tutturamazsak anlam bozulur (aks atlaması olur).

8- Zoom hareketinden mümkün olduğunca kaçının, tempoyu yavaşlatır…

9-Birbirinin aynı ölçekler birbirinin arkasına pek uymaz, dikkatli olun. (Genel arkasına genel, yakın arkasına yakın gibi.)

10- Efektlere gelince; wipe, miks gibi geçiş efektlerini seçerken anlamı kaçırmayın. Anlamla paralel olsun. Lüzumsuz yere bu efektleri kullanmayın!

(www.kurgucuyuz.biz )

Çekim Sonrası Yapılacaklar

Kurgu

    Yönetmenin denetiminde çalışan kurgucu, bu çekimleri inceler; yönetmenle birlikte, kullanılacak çekimleri yeniden ayırır [çekimde alınan notlar bu işe kılavuzluk eder]; çekim sırasındaki sıraya, yani çekim sayısı sırasına göre, bu çekimleri uç uca ekleyerek kaba kurguyu meydana getirir.
    Bundan sonra, kurgucunun asıl önemli görevi olan ince kurgu başlar.
    Burada kaba kurguda olduğu gibi mekanik bir çalışma değil, yaratıcı bir çalışma gerekir. Kurgucu daha önce çekim senaryosunu iyice incelediği için filmin genel yürüyüşünü, her sahnenin, çekimin temposunu kafasında canlandırır; eli altındaki kaba kurgulu filmi defalarca izleyerek bu temponun tamamlanmış filmde nasıl sağlanabileceğini kararlaştırır.
    Filmi keser, yapıştırır, tekrar keser; çekimlerden bazılarını atar; sahnenin gelişmesinde akıcılığı bozan her hangi bir duruma rastladığı zaman, iki çekim arasına bu akıcılığı sağlayan yeni bir çekim, bağlayıcı çekim ekler; bazı çekimlerin yerini değiştirir.

Seslendirme ve Birleştirme

Daha önce de gördüğümüz gibi, sesli film çevrilirken, görüntülerle birlikte ses de, ayrı bir teyp yardımıyla ses kuşağı üzerine saptanıyordu. Kameranın hızına göre, bu işe özel ses kayıt cihazlarında bulunan bir kristal yardımıyla film çekim hızı da manyetik band üzerine ses kaydının yanı sıra işlenirdi. Bu hız kodları 8mm dar banttan 16mm ya da 35mm manyetik bandlara geçirilirken, senkronizasyonun sağlanması için stüdyodaki ses kayıt cihazının kayıt hızını da film çekim hızına göre ayarlar ve ona göre kayıt yapılır ki, kurgu sırasında görüntü ve sesin eşlemesinde bir kayma olmasın. Ancak günümüzde bu analog cihazların yerini digital ses kayıt cihazları aldı.

Stüdyo Çekimi

Kadro ve Sahne Hazırlıkları

Öncelikle programın çekimini gerçekleştirecek ekibin yönetim kadrosu ve

sorumlulukları belirlenmelidir. Senaryo, oyuncu ve teknik ekip tarafından iyi bilinmelidir.

Özellikle yönetmen senaryoya hâkim olmalıdır. Kamera kartları hazırlanarak dizi program

ve bölümlerin çekimleri sahne, çekim numaraları yazılarak çekim başında kameraya kaydedilmelidir. Şunu belirtmekte fayda vardır ki kamera ile konukların aynı düzlemde

olmasına dikkat edilmelidir.

Kamera ve Ekipman Ayarları

Çekimin iyi gitmesi için kameramanın yanında bulundurması gereken araç gereçler

vardır. Bu donanımlar tam değilse ve gerekli kontroller yapılarak alınmamışsa çekim

yapılamaz ya da yapılan çekimde aksaklıklar meydana getirir.

Kameramanın yanında bulundurması gereken ekipmanları şöyle sıralarız; Adaptör ve

şarj cihazı, asıl ve yedek batarya, kamera sehpası, dolly, gerekli bağlantı kabloları, seyyar

mikrofon ve adaptör, flâş lambası, kasetler, yedeğiyle birlikte olmalı kontrolleri yapılmalıdır.

Ayrıca ışık, ses düzeni de kurulmalı gerekli kontrolleri yapılmalıdır.

Kameramanın üzerinde çok fonksiyonlu olan ve rahat kullanılan kameraman yeleği

olmalıdır. Bu yelek fazlaca cebe sahiptir. Bu ceplere kameraman malzemelerini koyar. Bir

anlamda kameramanın malzemeleri elinin altında olmalıdır.

Kameraman kamerayı elektriğe bağlayacağı gibi, aküyle de çalıştırabilir. Akünün dolu

olmasına dikkat etmek gerekir. Bataryanın dolu olup olmadığı bakaç ekranındaki işaretten

anlaşılır. Bataryanın bitmesine yakın kameranın kayıt ışığı yanıp sönmeye başlar.

Akü yerleştirdikten sonra sıra kasedi takmaya gelir. Kamerada bulunan “eject”

düğmesi ile kameranın kaset koyma yerinin kapağı açılır. Kaset yerleştirilerek kapak

kapatılır. Kamera kayda hazır hale getirilir.

Beyaz ayarı kameradan 1,5 metre uzaklığa beyaz kâğıt konularak yapılır. Çekim

yapılacak ortama göre kameranın netlik ve beyaz ayarının yapılması gerekir. Beyaz ayarı

ortamlara göre kamera tarafından otomatik olarak yapılacağı gibi manüel olarak (elle)

yapılabilir.

Kameraların netlik ayarı manüel olarak yapılacaksa netlik bileziği net görüntü elde

edilinceye kadar sağa sola çevrilir. Otomatik netlik ise kameranın üzerinde bulunan focus

(netlik) düğmesi ile yapılabilir.

Video kameralar günümüzde 1 mum ışık ortamında bile çekim yapabilmektedir. Işığın

yetersiz olduğu durumlar için tepe ışığı ve bataryası hazır bulundurulmalıdır. Tepe ışığı,

enerjisini kameradan alabileceği gibi dışarı bağlanarak kablo aracılığıyla da enerji

sağlanabilir. Kameralarda bulunan mikrofon her zaman yeterli olmayabilir. Dışardan mikrofon bağlamak gerekebilir. Bu durumda kameranın harici mikrofon girişine bağlanan bir mikrofon ses alma işlemini gerçekleştirecektir.

Kameranın üzerinde bulunan Gain sistemi ile kamera ışığının yetersiz olduğu

durumlarda bu düğmeye basarak kazanç elde edilir. Böylece kamera cisimleri daha aydınlık

olarak kaydeder.

Stüdyo ortamında kameraların çekime hazır hale getirilmesi için her şeyden önce

kameraların stüdyo bağlantılarının doğru olup olmadığı kontrol edilmelidir.

Yapım kontrol odasına veya naklen yayın aracına bağlanarak çekim yapan

kameraların görüntü ve ses çıkışlarının resim seçme masasına bağlanması gerekir. Ayrıca

kameralardan gelen renk bilgilerinin değerlendirilmesi için ışık masasındaki kontrol

monitörlerinden izlenmesi gerekir. CCU adı verilen kamera kontrol üniteleri ile

kameralardan gelen renk ve ışık bilgileri kontrol edilir.

Kamera EFP olarak kullanılacaksa şehir cereyanından yararlanılacaktır. Bu nedenle

kameranın arkasında bulunan elektrik çıkışının şebekeye adaptör yardımıyla bağlanması

gerekir.

Son Kontrol ve Hazırlıklar

Program çekimine başlamadan önce yönetmen başkanlığında bir reji toplantısı

gerçekleştirilir. Bu toplantıda çekimin gerektirdiği ışık, ses, kamera düzenleri son kez

gözden geçirilir dekor ve kostümlerin uygunluğu denetlenir.

Görüldüğü gibi bir televizyon programı ortaya çıkarmak ekip çalışmasını gerektirir.

Yapım ve Yönetim birbiri ile koordineli bir bütünlük içerisinde çalışabilmelidir. Ayrıca

çekim, ışık, dekor, kostüm, ses, sunum bir programı tamamlayan unsurlardır. Bu unsurlar

özenli hazırlanırsa, ekipteki her kişi görevini eksiksiz yaparsa, sorumluluğunun farkında

olursa hazırlanan program başarıya ulaşır. Bu çalışmalar özveri gerektiren çalışmalardır.

(http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/radyotv/moduller/program_cekim_asamasi.pdf )

Çekim Esnasında Dikkat Edilecekler

Bu gördüğünüz çekim aynı kişi kullanılarak sınıf ortamında yapılmıştır. Bakış yönü tutturulduğunda devamlılıktaki akıcılığın nasıl sağlandığı apaçık görülüyor.

5 Konuklu ve 3 Kameralı AÇIK OTURUM

Kırmızı çizgiye aks diyelim. Eğer kameralardan biri aksın öbür tarafına geçerse konukların bakış yönleri tutmayacaktır. Bu da birbirine bakmayan insanlar anlamına gelir. Bu durumda ortaya çıkan hataya aks atlaması adı verilmiştir.

Üçgen Kuralı ise; aksın bir tarafında gerçekleştirilen, reji ve montajda doğallığı en iyi yakaladığımız yerleştirmede ortaya çıkan sıralanışın bir üçgeni hatırlatmasından ötürü bu yerleşme biçimine verilen addır.