Çekim Estetiği

      Televizyon yayıncılığının temeli görüntüdür. Televizyonda görüntüler de kamera aracılığıyla oluşturulur. Görüntülerin kaliteli olması izleyicinin dikkatini arttırır. Görüntü kalitesi, yapımda kullanılan cihazların özellikleri ile birlikte kompozisyona da bağlıdır.Kompozisyonu iyi oluşturulan görüntüler izleyiciyi etkiler.
     Çekim estetiğini "Görüntü Çekim Hataları" ve " Kamera ile Görüntü Estetiği" olarak iki dala ayırabiliriz.
     Görüntü çekim hataları ile başlayalım...

   1. KAMERA ÇEKİM HATALARI

1.1 Kamera Konumlandırma hataları

1.1.1. Aks sıçraması

      Kamerayla bir aksiyonu kaydırma ve çevrinme hareketi ile takip etmemiz gerektiğinde o nesnenin hareket yönü doğrultusunda çizdiği çizgi kameraya göre aks çizgisidir. Kamera böyle bir durumda kısmen bu çizgi kuralına göre çizginin bir yanında kalmak zorundadır.

AKS ÇİZGİSİ ÖRNEKLERİ

     

1.1.2. Kameranın İstenen Psikolojik Etkiyi Verememesi

Görüş Noktası
      Kamera; öznel bakış açısı görüntülenecek oyuncunun yanına yerleştirilir ve böylece seyirciye perde dışındaki bu oyuncu ile sanki yanak yanağa duruyormuş hissi verilir. Öznel çekimde kamera perdedeki oyuncunun yerini tutarken bu çekimde filmi izleyen kişi olayları bu oyuncunun gözü ile görmez; bu oyuncunun bakış açısından, sanki onun yanında
duruyormuş gibi görür.

Alıcı Açısı (Kamera Açıları)
     Kamera açısı; bir çekim sırasında kameranın yerleştirilme yerini ve gördüğü alanı ifade eder. Kamera açısını değiştirmek için kameranın yerini, açısını ya da konusunu değiştiririz. Kamera açısını belirlerken göz önünde bulundurulması gereken; “Bu görüntü izleyende ne gibi bir etki uyandırır?” sorunudur. Programa hareket getirmek için kamera açısı sık sık değiştirilmelidir.


1.1.3. Kameranın Aksesuarlarından Kaynaklanan Hatalar
Çekim sonunda kaliteli görüntü elde edilmesi için kamera ayarlarının doğru yapılması ve aksesuarların kullanımı önemlidir. Yapılan çekimlerde iyi bir görüntü elde edilmesi için kamera aksesuarlarının ayarları iyi yapılmalıdır.

Tripod

1.2. Kamera Hareket Hataları

Kamera Hareketinde Zamanlama

Kamera hareketinde kameramanın birden fazla konuya dikkat etmesi gerekir. Bunların en önemlisi zamanlamadır.

1.3. Optik Hareket Hataları

Optik Kaydırma Zoom

Zoom çekilen konunun sabit bir yerde durması ve kamera gövdesi ile hareket etmeye gerek kalmadan görüntü açısının büyümesi veya küçülmesinin mercekler yardımıyla sağlanmasıdır. Objektif içinde bulunan merceklerin ileri veya geri hareketiyle yapılır. Bu optik kaydırmaya zoom denir.

Zoom hareketinde en büyük dezavantaj; dar bir açıda objeyi çektiğimizde  arka planın flulaşması ( yani bulanıklaşması), objenin genelini görmek için açı genişletildiğinde  ise arka planın netleşmesidir.

                             

1.4. Netleme Hataları

Dip Netliği Ayarı: 

Kameralarda görüntünün net olarak oluşabilmesi için dip netliği ayarının tam yapılması gerekir. Sabit objektiflerde dip netliği ayarı problemi olmadığı için sadece değişken açılı, zoom objektiflerde dip netliği ayarına ihtiyaç vardır.

                      

                                   Netlik ayarının yapılması estetik için de önemlidir.

“Siemens Yıldızı” genelde dip netliği ayarı yapmak için üretilen en iyi ayar kartıdır. Dip netliği haricinde kameranın yatay ve dikey ayarları, resim keskinliği, resim merkezleme, monitör ve vizör ayarı için de kullanılır. “Siemens Yıldızının” özelliği kameranın elektronik olarak görüntü üretirken kullandığı tarama yönteminin hatalarını göstermektir. Bu nedenle siyah beyaz olan ve merkezinde toplanan çubuklardan oluşan bir test kartıdır

                                  

                        

2. GÖRÜNTÜDEKİ HATALAR

2.1. Kompozisyon Hataları

2.1.1. Görüntü Çerçevesine Giren Nesnelerin Yanlış Düzenlenmesi

      Kişilerin yakın çekimlerinde çok az ya da çok fazla baş boşluğunun bulunmamasına dikkat edilmesi gerekir. Çerçevenin alt ve üst kenarları çeneyi ve alnı kesecek kadar yakın çekim yapılmadıkça kişinin başı, çerçevenin tepesine ve çenesi altına değmemelidir

2.1.2. Derinlik Duygusunun Kaybedilmesi

      Görüntü derinlemesine düzenlenirken alan derinliğinin gözden kaçmasına olanak tanımayın, alan derinliği bir merceğin aynı anda, seçik olduğu kendisine en yakın ve en uzak noktalar arasındaki uzaklıktır. Alan derinliği şu koşullara bağlı olarak değişir

a) Mercek: Çekim merceğinin açısı genişledikçe alan derinliği de artar.

b) Merceğin konudan uzaklığı: Uzaklık arttıkça alan derinliğide artar.

c) Işığın yoğunluğu: Işığın yoğunluğu arttıkça, alan derinliği de artan ışığın oranına göre artacaktır.

2.2. Kamera Çerçeveleme Hataları

Görüntü kompozisyonu oluştururken, özel bir etki yoksa ekranı eşit parçaya ayırmaktan sakınmak en iyisidir. İkiye ayırma durumunda sonuç çok mekanik olur. Bundan kaçınmak için kameramanların çoğu çerçeveyi dikine ve enine olmak üzere üçe böler ve bunların kesişme yerlerine asıl özneleri yerleştirirler.

2.3. Kameralar Arası Geçiş Hataları

Kameralar arası geçişler:

a) Kesme: Bir görüntüden diğer görüntüye doğrudan doğruya kesimle geçilmesi

olayıdır. Kesme işlemi, izleyiciye neyi görmesi gerekiyorsa onu göstermek için yapılmalıdır.

b) Zincirleme: Çekim veya montaj işlemiyle bir sahnenin görüntüsünden diğer bir

sahnenin görüntüsüne yapılan yumuşak geçiş şeklidir.

c) Kararma ve açılma: Siyahtan gelerek açılma, siyaha giderek kararma şeklinde

uygulanır. Genel olarak kamera görüntüsüne siyahtan gelerek başlanır, siyah içinden çıkış

daima başlangıcı ifade eder. Zaman ve mekan değişimini vurgulamak için kullanılır.

ç) Bindirme: Aynı konunun farklı yönlerden ve açılardan anlatımı amacıyla iki ayrı

görüntüyü üst üste veya iç içe çakıştırarak (mix) televizyon ekranında izleyiciye sunma

tekniğidir.

2.4. Işıklandırmadan Kaynaklanan Hatalar

Aydınlatma:

 Biçimi ve boyutu ortaya çıkarmak

 Gerçeği ya da gerçek dışılığı belirtmek

 Atmosfer yaratmak

 Televizyon ve sinema sisteminin teknik gerekliliklerini yerine getirmek

 Görüntüde derinlik yaratmak

 Karedeki önemli öğelere dikkati yoğunlaştırmak

 Görüntüye duygusallık katmak

 Zamanı belirlemek

 Görüntüdeki tüm estetik öğeleri düzenlemek

 Dikkati yönlendirmek

 Biçimi ortaya çıkarmak

 Çevreyi tanıtmak

 Çevreyi anlamlandırmak

 Görsel süreklilik sağlamak

amacıyla yapılır. Hatalı yapılan aydınlatma bu gereksinimlerin oluşumunu engeller.

KAYNAKÇA:

1. megep.meb.gov.tr Radyo ve Televizyon Teknolojileri Alanı Çekim Estetiği Modülü
2. kameraarkasi.org
3. belgeselokulu.tr.gg
4. çetkamuhendislik.com
5. wikipedia.org

Hazırlayan

Öznur BOZKURT